Het korte leven van Hendrik Nieuwkamp
Hoe een aanstaande vader en gemobiliseerde soldaat uit Rotterdam omkwam op de eerste dag van de Duitse inval.
Hendrik Nieuwkamp werd geboren op 30 mei 1917 in Rotterdam. Hij was de oudste van drie kinderen in het gezin van Andries Nieuwkamp en Dorothea Petronella van der Burg. Zijn vader was afkomstig uit Edam, zijn moeder uit Bergen op Zoom. Hendrik had twee jongere zussen: Dorothea (1921) en Petronella Maria (1926).
Onderwijzer in opleiding
Midden jaren dertig begon Hendrik zijn opleiding aan de Bisschoppelijke Kweekschool in Beverwijk. In de IJmuider Courant van 20 juli 1935 werd hij genoemd als geslaagde voor het examen handenarbeid. Na zijn opleiding was hij enige tijd verbonden aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voorafgaand aan de oorlog werd hij als gemobiliseerd medewerker vanuit het CBS ondergebracht bij de militaire organisatie.
Hendrik was op 16 augustus 1939 getrouwd met Maria Laurina (roepnaam: Miep) van Haaren. Op het moment van de Duitse inval in mei 1940 was zij zes maanden zwanger van hun eerste kind.
De Duitse inval en zijn dood
Op vrijdag 10 mei 1940 begon om 03:55 uur de aanval op vliegveld Waalhaven in Rotterdam. Duitse bommenwerpers voerden een eerste bombardement uit op het vliegveld en op de Nederlandse verdedigingsstellingen.
Volgens de overlevering hielp Hendrik kort voor de aanval bij het bevrijden van paarden uit een provisorische stal op het terrein. Daarna zou hij, samen met andere militairen, door Duitse troepen onder schot zijn gehouden. Hendrik weigerde zich over te geven en werd vervolgens neergeschoten. Volgens zijn overlijdensakte sneuvelde hij rond 04:00 uur, kort na het begin van het bombardement. Hij was 22 jaar oud.
Hendrik werd begraven op de Algemene Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam, in vak P, waar veel Nederlandse militairen zijn bijgezet die tijdens de meidagen van 1940 sneuvelden.
Drie maanden na zijn overlijden werd zijn zoon geboren. Hij kreeg de naam Hendrik, roepnaam Henk, als eerbetoon aan zijn vader. Miep hertrouwde na de oorlog met Cornelis Smits, een melkhandelaar afkomstig uit Vrijenban bij Delft. Samen kregen zij meerdere kinderen. Pas op zestienjarige leeftijd hoorde Henk dat Cornelis niet zijn biologische vader was. Deze ontdekking had een grote impact op zijn verdere leven.
Herdenking
De naam van Hendrik Nieuwkamp is op meerdere plekken blijvend vastgelegd. In de entreehal van de Bisschoppelijke Kweekschool in Beverwijk hangt een plaquette met de namen van zeventien oud-leerlingen die tijdens de oorlog omkwamen. Hendrik staat daar vermeld onder zijn roepnaam Henk.
Ook op de gedenksteen bij het Centraal Bureau voor de Statistiek in Den Haag wordt Hendrik herdacht. Deze steen, geplaatst in 1948 op initiatief van het CBS-personeel, bevat de namen van achttien medewerkers die tijdens de oorlog zijn omgekomen. Ieder jaar op 4 mei worden zij herdacht.
Tijdens de jaarlijkse nationale dodenherdenking wordt op de Algemene Begraafplaats Crooswijk stilgestaan bij alle Nederlandse militairen die daar begraven liggen, waaronder ook Hendrik.
Blijvende sporen
Volgens zijn kleindochter Coby was Hendrik een zorgzame, warme man. Hoewel zij hem nooit heeft gekend, bleef zijn afwezigheid altijd voelbaar binnen de familie. Het verlies op zo’n jonge leeftijd heeft diepe sporen nagelaten, zowel bij zijn vrouw als bij hun zoon.