Enkele slachtoffers bombardement 31 maart 1943 (Fotomateriaal beschikbaar gesteld door nabestaanden)
Op 31 maart 1943 vielen geallieerde bommen op delen van Rotterdam-West, Schiedam, Hoogvliet, Pernis en Heijplaat. Bij dit bombardement zijn in Rotterdam en Schiedam zeker 453 dodelijke slachtoffers en vele gewonden gevallen. In de volksmond wordt dit ook het “Vergeten Bombardement” of “Vergissingsbombardement” genoemd.
Samen met de samenstellers van het boek “Target Rotterdam” en met hulp van het Stadsarchief Rotterdam en vele andere betrokkenen, heeft Stichting Voorouder uitgebreid onderzoek gedaan naar de namen van de slachtoffers van dit bombardement.
Op de Begraafplaats Crooswijk zijn in vak GG zeker 137 van deze slachtoffers begraven waarbij van 116 personen de identiteit niet kon worden vastgesteld daar hun lichamen veelal verkoold waren of slechts één of enkele lichaamsdelen zijn teruggevonden.
Daarnaast zijn diverse namen bekend van personen waarbij enig vermoeden bestaat dat ook zij slachtoffer zijn, maar dit op basis van objectieve criteria (nog) niet kan worden bewezen.
Overzichten bombardement 31 maart 1943 Rotterdam e.o.
Herkomst en geslacht
Van de slachtoffers is het grootste gedeelte geboren in Nederland. Daarnaast zijn ook slachtoffers te betreuren die geboren zijn in Duitsland (4), België (3) en Suriname (1). Van de slachtoffers zijn er 239 vrouw en 214 man.
Beroepen en activiteiten
Van 378 slachtoffers zijn gegevens gevonden over hun beroep of activiteit. In onderstaande lijst staat tussen haakjes het aantal (minimaal 4) gevonden personen.
- Huisvrouw (101)
- Scholier (49)
- Dienstbode (34)
- Kantoorbediende (18)
- Monteur (9)
- Werkster (8)
- Naaister (8)
- Chauffeur (6)
- Isoleerder (5)
- Koopman (5)
- Timmerman (4)
Leeftijden
Het jongste slachtoffer was Marcel Bedaux, ruim één maand oud. Maria Leoördina Taat was met haar ruim 91 jaar het oudste slachtoffer. De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers was 34 jaar.
Gezinnen en locaties met veel slachtoffers
Binnen de volgende gezinnen zijn veel slachtoffers gevallen:
- Jan Johan Wilhelm Vader en Jansje de Kiefte (7)
- Huibert Kraaijeveld en Pleuntje Vat (6)
- Jan Willem van Duijn en Kaatje de Jong (5)
- Cornelis Augustinus Antonius Yark en Elizabeth Petronella Slegt (5)
Tussen haakjes staat het aantal overleden gezinsleden (minimaal 5).
Op het terrein van Van Berkel’s Patent aan de Keileweg 5 in Rotterdam zijn zeker 28 slachtoffers gevallen.
Bombardement van 31 maart 1943. De bominslag bij Van Berkel’s Patent is aangegeven met de rode cirkel. Bron: collectie Jac. Baart)
Overige slachtoffers
Volgens de familieoverlevering was Alida Huijskes zwanger tijdens het bombardement van 31 maart 1943. Zowel zijzelf als haar ongeboren kind zijn omgekomen. Ook de hoogzwangere Maria Johanna Becude verloor volgens de familieoverlevering haar kind toen zij vanwege het bombardement ten val kwam. Dit kind zou de naam “Hans” hebben gekregen.
De mogelijkheid bestaat dat zich onder de slachtoffers van het bombardement van 31 maart 1943 ook illegalen en andere niet-geregistreerden (bijvoorbeeld onderduikers) bevonden. Tot op heden zijn geen personen in deze categorie aangetroffen.
Bij de Keilehaven en Lekhaven stonden diverse loodsen onder militaire bewaking. Het is onbekend of hier ook slachtoffers zijn gevallen.
Bronnen
Voor het onderzoek naar de namen van de slachtoffers van het bombardement van 31 maart 1943 is onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
- Overlijdensakten
- Overlijdensverklaringen van de schouwarts
- Registers van diverse Rotterdamse begraafplaatsen
- Familieadvertenties (o.a. rouwadvertenties, bidprentjes)
- Kadastrale kaarten
- Telefoonboeken
- Informatie van nabestaanden (van toen en van nu)
- Bevolkingsregisters
- Politierapporten
- Het overzicht “Bommen, Granaten en Vliegtuigen op Rotterdam tussen mei 1940 en mei 1945” ontleend aan
Politie-archief nummer 3304 - Uitkomsten van eerdere onderzoeken
- Delpher (een platform met gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften)
- Krantenkijker van het Gemeentearchief Schiedam
- Berichtenzoeker Rotterdamsch Nieuwsblad
- Bevolkingsreconstructie van de Stad Rotterdam
Getuigenverhalen
In opdracht van Gemeente Rotterdam en op verzoek van de werkgroep voor de herdenking van Het Vergeten Bombardement hebben een aantal interviews plaatsgevonden met ooggetuigen/nabestaanden van het bombardement van 31 maart 1943. Deze interviews zijn hier te beluisteren en vormden ook een belangrijke bron voor dit onderzoek.
Nieuwe bronbewerking
Op de Begraafplaats Crooswijk zijn in vak GG meer dan 137 slachtoffers van het bombardement van 31 maart 1943 begraven. Als onderdeel van het onderzoek is van deze lijst een nieuwe bronbewerking gemaakt:
- Begraafplaats Crooswijk, vak GG (Slachtoffers Bombardement 31 maart 1943)
Deelnemers onderzoek
Aan het onderzoek hebben o.a. deelgenomen Willem Oldenburg, Jac. Baart, Walt Schulze, Hilde van den Biggelaar (overzicht beroepen en activiteiten) en John Hennink (overzicht getroffen locaties).
Daarnaast gaat veel dank uit naar de medewerkers en vrijwilligers van het Stadsarchief Rotterdam voor hun adviezen en ondersteuning.
Samenwerking publiek
Aan de oproep in de regionale en landelijke media tot het verstrekken van aanvullende gegevens over de slachtoffers van het bombardement van 31 maart 1943 is massaal gehoor gegeven. Zo zijn uitgebreide en vaak zeer persoonlijke verhalen ontvangen over slachtoffers en het verdriet binnen de familie. Ook werd veel fotomateriaal en aanvullend bewijs verstrekt waardoor bij meerdere slachtoffers definitief het slachtofferschap kon worden vastgesteld.
Er bleek veel vraag te zijn naar meer gegevens over de slachtoffers. Waar mogelijk zijn nabestaanden geïnformeerd over wat er precies met hun familieleden is gebeurd, waar en hoe zij zijn gevonden en/of waar zij liggen begraven.
Vervolg
De lijst met slachtoffers van het bombardement van 31 maart 1943 wordt actief onderhouden door de Stichting Voorouder. Heeft u meer gegevens over de genoemde personen, aanvullingen, eventuele correcties, verhalen, en/of beschikt u over fotomateriaal van de slachtoffers, dan lezen wij dat graag via info@voorouder.nl
Uiteraard kunt u ook contact opnemen als u zelf op zoek bent naar meer gegevens over de slachtoffers of de Stichting Voorouder wilt uitnodigen voor een presentatie over het onderzoek en verhalen over de slachtoffers.